Część osób żyje w przekonaniu, że majątek można podzielić dopiero po rozwodzie. Nie jest to prawda. Równie dobrze możesz zadbać o swoje sprawy finansowe w trakcie małżeństwa. W jakich sytuacjach dopuszcza się podział majątku przed rozwodem i jak tego dokonać?
Majątek osobisty i wspólny – co się do niego zalicza?
Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego między mężem a żoną powstaje również więź finansowa, czyli ustawowa wspólność majątkowa małżeńska. W jej skład wchodzą m.in. kwoty składek na subkoncie emerytalnym, dochody z majątku wspólnego oraz osobistego, a także wynagrodzenie za pracę (lub dochody pochodzące z innej działalności zarobkowej).
Z kolei przedmioty, które nie zaliczają się do wspólności majątkowej, wchodzą w skład majątku osobistego każdego z małżonków. Są to m.in.:
- prawa niezbywalne przysługujące wyłącznie jednej osobie;
- przedmioty, które zostały uzyskane z tytułu odszkodowania (np. zadośćuczynienia za krzywdę, uszkodzenie ciała);
- prawa autorskie, twórcy, własności przemysłowej i pokrewne;
- nagrody za osobiste osiągnięcia danego małżonka;
- przedmioty majątkowe, które zostały nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej;
Kiedy możesz dokonać podziału majątku przed rozwodem i jak to wygląda?
Chcesz dokonać podziału majątku jeszcze w trakcie małżeństwa? Podstawą do tego, jest ustanie małżeńskiej wspólności majątkowej. Może to nastąpić np. w wyniku podpisania umowy o rozdzielności majątkowej, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, separacji, a także ogłoszenia upadłości jednej z osób.
Aby ustanowić rozdzielność majątkową, powinieneś zgłosić się do kancelarii notarialnej. Zarówno dokument ją potwierdzający, jak i umowa dotycząca podziału majątku powinny być sporządzone w formie aktu notarialnego (choć w niektórych przypadkach możesz poprzestać wyłącznie na formie pisemnej).
Są też sytuacje, gdy wizyta u notariusza nie jest rozwiązaniem z wyboru, ale czymś bezwzględnie wymaganym. Mowa tu o podziale, który dotyczy:
- prawa użytkowania wieczystego,
- nieruchomości,
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
Choć nie zawsze jest to wymagane, warto zwrócić się po pomoc do doświadczonego notariusza. Doradzi on, jak sporządzić odpowiednią umowę o podziale majątku wspólnego. Powinny się w niej znaleźć zapisy, które dotyczą m.in. ewentualnych spłat oraz wzajemnych nakładów, a także wydatków z majątku wspólnego na osobiste i odwrotnie.
W grę wchodzi również wystąpienie do sądu z prośbą o ustanowienie rozdzielności majątkowej. Jest to forma uznawana w przypadku ważnych powodów. Są to m.in. szczególne okoliczności sprawiające, że wspólność majątkowa nie jest dobra z punktu widzenia rodziny oraz drugiego małżonka. Przykładem jest np. uzależnienie od alkoholu jednej z osób, czy bezmyślne wydawanie przez nią wspólnych pieniędzy. Do takich ważnych z punktu widzenia sądu sytuacji nie zalicza się jednak powód niezależny od woli i działanie niezawinione (np. choroba przewlekła).
